جراحی بینی ممکن است برای افرادی عوارضی را نیز به همراه داشته باشد. کاهش حس چشایی، آبریزش بینی، مشکلات ظاهری بینی و… نمونه‌هایی از این عوارض هستند که بروز بسیاری از آن‌ها طبیعی و بدون خطر است. کاهش حس بویایی از دیگر عوارض جراحی بینی است که برخی از افراد ممکن است با آن مواجه شوند. علت کاهش حس بویایی بعد جراحی بینی چیست؟ بازگشت حس بویایی بعد جراحی بینی چه مدت طول می‌کشد؟ آیا می‌توان جلوی بروز این اتفاق را گرفت؟ این‌ها همه سوالاتی است که ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده و باعث شده کاهش حس بویایی بعد جراحی بینی به یکی از دغدغه‌های آن‌ها تبدیل شود.
علت از بین رفتن حس بویایی بعد جراحی بینی چیست؟
در مرحله اول باید بگوییم که تقریبا تمام افرادی که بینی خود را جراحی می‌کنند تا مدت کوتاهی با کاهش حس بویایی مواجه می‌شوند و این موضوع کاملا طبیعی است. به همین علت به افرادی که به علت ترس از این موضوع از عمل بینی خود منصرف شده‌اند باید بگوییم که در صورت مراجعه به پزشک باتجربه و حاذق، بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی حس بویایی شما برمی‌گردد و این موضوع جای هیچ گونه ترس و نگرانی نخواهد داشت. در ادامه دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد:
تورم بینی
یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش حس بویایی بعد جراحی بینی تورم است. هرچقدر بینی به تغییر و تحول بیشتری نیاز داشته باشد در نهایت ضربات بیشتری نیز به بینی وارد می‌شود و شاهد تورم بیشتری خواهیم بود. برای مثال بینی نیمه فانتزی یا بینی فانتزی به نسبت بینی طبیعی نیاز به تغییرات بیشتری دارد و در نهایت به بینی ضربات بیشتری نیز وارد می‌شود.
این تورم در واقع باعث بروز اختلال در راه رسیدن مولکول‌های موجود در هوا به گیرنده‌های بویایی در بینی می‌شود. گیرنده‌های بویایی بینی در سقف بینی قرار دارند و این تورم باعث انسداد این راه می‌شود. به همین علت در روزها و هفته‌های اول پس از جراحی، مراجع‌کننده به کاهش حس بویایی مواجه خواهد شد. به مرور زمان و با کاهش تورم بینی، حس بویایی نیز برمی‌گردد.
وجود لخته خونی در بینی
پیش‌تر نیز اشاره کردیم که در اکثر موارد کاهش حس بویایی بعد جراحی بینی به علت انسداد راه بویایی است. این انسداد می‌تواند به علت وجود لخته خون در بینی باشد. پزشکان معمولا از شما می‌خواهند بعد از برداشتن قالب، بینی خود را به صورت مرتب با سرم‌های شست‌وشو تمیز کنید تا در صورت وجود لخته خونی در بینی، این لخته خارج شود و راه هوا در بینی شما باز شود.
در موارد نادری نیز ممکن است به علت آسیب رسیدن به اعصاب بینی، حس بویایی برای همیشه از بین برود. البته این مورد بسیار نادر است و برای کمتر کسی رخ خواهد داد.
بازگشت حس بویایی بعد جراحی بینی چه مدت طول می‌کشد؟
با کاهش تورم بینی و خروج لخته‌های خونی، به تدریج حس بویایی نیز برمی‌گردد. در اغلب موارد مراجعین بعد از گذشت حدود 4 الی 6 هفته از جراحی، ورم بینی نیز کاهش می‌یابد. در برخی موارد نیز بسته به فرم بینی و میزان تورم آن، ممکن است بازگشت حس بویایی بعد جراحی بینی تا 8 هفته نیز طول بکشد که این مورد نیز نرمال است و جای نگرانی وجود ندارد.
تعداد گزارش‌هایی مبنی بر بازگشت حس بویایی بیشتر از این مدت زمان بسیار کم است و در صورتی که پزشک شما مهارت لازم برای جراحی را داشته باشد، حس بویایی شما نیز بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی بهبود می‌یابد.
راه درمان بازگشت حس بویایی بعد جراحی بینی چیست؟
به طور معمولا صبر و حوصله اولین پیشنهاد پزشکان برای مراجعینی است که از نداشتن حس بویایی خود اعتراض دارند. البته لازم است به این نکته نیز اشاره کنیم که برخی افراد برای کاهش هرچه زودتر تورم بینی خود از برخی داروها مثل کورتون استفاده می‌کنند. تزریق این دارو به بینی باعث می‌شود ورم بینی در مدت زمان کوتاه‌تری از بین برود. کاهش هرچه زودتر تورم بینی به بازگشت زودتر حس بویایی بعد جراحی نیز منجر می‌شود اما کورتون راهی برای بازگشت حس بویایی نیست.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
معمولا پزشکان پیشنهاد می‌کنند بعد از گذشت سه الی شش ماه پس از جراحی بینی و عدم بازگشت حس بویایی، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشکان برای بررسی این مشکل از بینی مراجع‌کننده عکس‌برداری (به کمک سی تی اسکن و…) می‌کنند تا بتوانند علت عدم بازگشت حس بویایی بعد جراحی بینی را بررسی کنند.
اگر پزشک متوجه شد که علت عدم بازگشت حس بویایی، تورم بینی است، با تجویز داروهایی مثل کورتون، داروهای استروئیدی، انواع اسپری و… به تقویت حس بویایی و کاهش تورم بینی کمک می‌کند. در برخی موارد ممکن است پزشک متوجه شود که این کاهش حس بویایی و عدم بازگشت آن به دلیل آسیب رسیدن به اعصاب بینی رخ داده است. تا به الان درمان قطعی و درستی برای این مشکل وجود ندارد اما این را نیز باید اشاره کنیم که اغلب پزشکان در حین جراحی به این موضوع بسیار دقت می‌کنند و درصد افرادی که بعد از جراحی با این مشکل مواجه می‌شوند بسیار کم و محدود است.
راهکارهای خانگی برای برگشت حس بویایی
قبل از جراحی جلسات مشاوره‌ای برگزار می‌شود که پزشکان در آن درباره تمام نکات مهم و همچنین درباره مراقبت‌های قبل و بعد جراحی بینی با مراجعین صحبت می‌کنند. در ادامه برخی از موارد موثر بر حس بویایی بعد عمل را به شما معرفی خواهیم کرد.
استفاده از کمپرس آب سرد
با استفاده از کمپرس آب سرد تورم بینی شما در مدت زمان کوتاه‌تری از بین خواهد رفت و در نهایت حس بویایی شما نیز سریع‌تر بهبود می‌یابد.
عدم استفاده از ادویه‌ها
یکی از مراقبت‌های پس از جراحی بینی که اکثر پزشکان توصیه می‌کنند حتما به آن توجه کنید، عدم استفاده از ادویه زیاد و غذاهای تند است. استفاد از ادویه‌های تند مثل فلفل یاد باعث گشاد شدن رگ‌های بدن به ویژه رگ‌های بینی می‌شود. گشاد شدن رگ‌ها منجر به افزایش تورم بینی خواهد شد.
مصرف غذاهای نرم
جراحان توصیه می‌کنند حداقل تا یک هفته پس از جراحی از مصرف غذاهای سفت و سختی که نیاز به جویدن طولانی مدت دارند خودداری کنید. در روزهای ابتدایی پس از جراحی بینی سعی کنید از غذاهایی مثل سوپ و سایر غذاهای نرم استفاده کنید تا فشاری به بینی شما وارد نشود و میزان تورم آن نیز بیشتر نشود.
جلوگیری از وارد شدن ضربه به بینی
یکی از مواردی که باعث می‌شود پس از جراحی به بافت بینی آسیب وارد شود و تورم آن نیز بیشتر شود، وارد شدن ضربات محکم به بینی است. در روزها و هفته‌های اولیه پس از جراحی بینی، مراقبت بینی خود باشید تا دوره نقاهت شما کوتاه‌تر شود، تورم بینی زودتر از بین برود و در نهایت حس بویایی شما زودتر بهبود یابد.
در نهایت چگونه می‌توانیم از عوارض پس از جراحی بینی خود بکاهیم؟
پیش‌تر کاهش حس بویایی را به عنوان یکی از عوارض پس از جراحی به شما معرفی و درباره راه‌حل درمان هرچه زودتر آن نیز صحبت کردیم. یکی از مهم‌ترین مواردی که در بازگشت حس بویایی بعد جراحی بینی موثر است. مراجعه به کلینیک مناسب برای عمل بینی و انتخاب پزشک ماهر است. پیشنهاد ما به شما مراجعه به کلینیک سه رخ است. پزشکان این مجموعه پیش از جراحی به صورت کامل شرایط بدن بیمار را بررسی می‌کنند و حین جراحی نیز نکاتی مثل عدم آسیب به اعصاب بینی را در اولویت خود قرار می‌دهند.
